Pagina's

vrijdag 30 december 2016

Groene politiek

Al jaren probeer ik zo groen mogelijke te leven, hoe moeilijk dat soms ook is. Dat het in het persoonlijk leven soms lastig is, in de politiek lijkt het haast onmogelijk.


Al een aantal jaren ben ik lid van de politieke partij De Groenen en ben zelfs opgeklommen tot lid van het partijbestuur. De laatste maanden heb ik heel wat stof doen opwaaien in de partij omdat ik het partijprogramma een flinke opfrisbeurt wil geven. Tenslotte is niets in het leven zeker, staat niets in beton gegoten en is alles aan verandering onderhevig.

Het leven is razendsnel
Het partijprogramma van De Groenen kent al jaren een vast format dat per congres op basis van amendementen kan worden aangepast. Een evolutionair maar vooral traag proces. Terwijl adequaat en snel inspelen op veranderingen noodzakelijk is voor iedere politieke beweging. Zo niet dan ben je oud oftewel ‘out’.

Met de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 in het vooruitzicht was een grondige herziening van het programma een mooie gelegenheid. Een opfrisbeurt waarmee ook de jongere meer activistische generatie aangetrokken kan worden. Helaas denkt een deel van De Groenen daar anders over. De klassieke, haast communistische, onderstroom van de partij wil eerder terug naar het verleden dan de toekomst in de ogen kijken.

Wetenschappelijke bewijsbaarheid
De eerste haarscheurtjes ontstonden door de discussie over biologische voeding. Een in mijn ogen essentieel onderdeel van een Groen programma. Dat wetenschappelijk niet bewezen is dat biologisch voeding gezonder is sloeg de discussie volledig dood.

Ik was verbluft. Als biologische voeding al niet thuishoort in een programma van een groene partij, waar dan wel? Het volgende grote struikelblok was het onderwerp complementaire geneeskunde.


Van oudsher is natuurgeneeskunde de gangbare manier om mensen te genezen. Als dit niet succesvol was geweest had de mensheid geen 200.000 jaar kunnen overleven en waren we allang uitgestorven. De moderne geneeskunde is in de 18e eeuw ontstaan toen de kennis van het menselijk lichaam toenam. Sindsdien zit de natuurgeneeswijze in het verdomhoekje. Weer voert de wetenschappelijke bewijsbaarheid de boventoon. Alsof duizenden jaren ervaring geen bewijs vormt.

Wat hoort er minimaal thuis in een Groen programma:
• Gezonde lucht, voeding en schoon drinkwater;
• Biologisch als norm, gestimuleerd door subsidie;
• Vrije zadenhandel waarbij patenten ongewenst zijn;
• Genetische manipulatie van voeding, mens en dier is ongewenst;
• Belasten van grondstoffen die aan de aarde onttrokken worden;
• Groene hernieuwbare energie, afbouw fossiele brandstoffen;
• Voorkomen en terugdringen van klimaatverandering;
• Verkleinen ecologische voetafdruk vooral in westerse wereld;
• Stimuleren van een groene duurzame economie;
• Groei van welzijn i.p.v. economische groei;
• Hergebruik grondstoffen t.b.v. circulaire economie;
• Passend onderwijs met ruimte voor kwaliteiten van mensen;
• Stimuleren lokale economie, minder grootschalige handelsverdragen;
• Iedereen een onvoorwaardelijk basisinkomen;
• Belonen van arbeid i.p.v. belasten;
• Terugdringen van de vaste werkweek van 40 uur;
• Arbeid beter verdelen over levensloop en meerdere mensen;
• Meer rechten, minder regels voor flexwerkers en zelfstandigen;
• Vergroening van vervoer;
• Betaalbare milieuvriendelijke woningen;
• Voorlichting en stimuleren van gezonde levensstijl;
• Meer onderzoek naar alternatieve natuurlijke geneeskunde;
• Geneeskunde: preventie en voorlichting vóór zorg;
• Gezondheidszorg: meer handen aan het bed;
• Democratie volgens sociocratische methode;
• Overheid die veiligheid biedt aan alle burgers;
• Voor defensie en veiligheid samenwerken met partnerlanden;
• Verregaande samenwerking met Europese Groenen;
• Eerlijk zullen we alles delen niet alleen in NL en EU maar wereldwijd.

Aanpakken wereldproblemen
Mijn uitgangspunt is dat ieder mens dat geboren wordt recht heeft op een stukje van de aarde. De scheve verdeling, versterkt door de klimaatverandering, is het grootste probleem dat we hebben op deze aarde. Dit leidt tot oorlogen, migratie en machtsmisbruik. De huidige politieke elite weet daar onvoldoende op in te spelen waardoor de ontevredenheid onder de burger groeit.

De politiek moet inspelen op de kansen die er liggen in plaats van op de angst die er leeft voor verandering. Welzijn voor iedereen, waarbij de definitie van welvaart moet worden aangepast om wereldwijd op hetzelfde niveau te komen, dat is de uitdaging. Een groene levensstijl en een duurzame economie kan daarbij helpen. Daarmee kan een politieke partij, zoals De Groenen, het verschil gaan maken. Een uitdaging die voor het grijpen ligt.

donderdag 3 november 2016

Vrijheid voor vrouwen onder druk

Sinds de islam een zichtbaar onderdeel is geworden van ons openbare leven bekruipt mij het gevoel dat er iets niet klopt.

Foto: Trouw
Ruim twintig jaar geleden was ik voor zaken in Istanbul. Net aangekomen in mijn hotel dronk ik in de lobby een kopje thee. In mijn ooghoek zag ik een man aankomen in korte broek en T-shirt vergezeld van twee jonge kinderen met in hun kielzog een volledig in het zwart geklede gestalte en zo zwaar gesluierd dat zelfs de ogen niet zichtbaar waren. Al gauw kreeg ik het vermoeden dat het de moeder van de kinderen moest zijn.

Terwijl het gezin tegenover mij plaats nam en de man wat te drinken bestelde, vroeg ik mij af hoe de vrouw haar consumptie zou nuttigen en was in afwachting van haar ontsluiering. Naïef natuurlijk. Maar hoe kon ik weten dat deze vrouwen in het openbaar onzichtbaar blijven, ik had immers nog nooit een gesluierde vrouw in levende lijve ontmoet. De man en zijn kinderen dronken wat en zij zat erbij. Of het lijdzaam was kon ik niet zien. Iedere vorm van non-verbale communicatie was onzichtbaar.

Zichtbaarheid van de Islam
Geschokt was ik. Nog vraag ik mij af of de ontzetting over het schouwspel op mijn gezicht te lezen was. Gelukkig heb ik in die paar dagen in Istanbul weinig zo zwaar gesluierde vrouwen gezien. Sterker nog ik heb zelfs weinig vrouwen met een hoofddoek gezien. In de jaren daarna is er veel veranderd. Twee jaar geleden toen ik voor het laatst in Turkije was, werd het straatbeeld overheerst door vrouwen met hoofddoek.

Niet alleen is het straatbeeld van Turkije veranderd ook in mijn eigen omgeving is de zichtbaarheid van de islam in het openbare leven toegenomen. In mijn eigen buurgemeente Culemborg ben ik een paar jaar terug zelfs twee volledig gesluierde vrouwen tegengekomen. Maar volgens mij waren zij aan het provoceren, want onder hun zwarte gewaden kon ik nog net een glimp opvangen van strakke nauwsluitende spijkerbroeken en gympen.

De vrijheid staat onder druk
Helaas moet ik constateren dat het vrijheidsgevoel, door de zichtbaarheid van de islam in ons straatbeeld en de discussies in de media, minder is geworden. In de jaren ’70 en ’80 kon je nog ongestoord topless op het strand liggen. Kom daar nu nog eens om. De tankini begint steeds meer terrein te winnen en de boerkini heeft al heel wat stof doen opwaaien. Dat dit wordt afgedaan als modetrend zegt genoeg over de toename van het conservatisme in onze samenleving. Helaas treft het alleen de vrouwen.

Foto: Metro
Sinds ik werk strijd ik voor gelijke rechten voor man en vrouw op de werkvloer. Helaas is daar door de jaren heen nog weinig verbetering in gekomen. Verworvenheden zijn met de achterliggende crisis stilletjes aan weer teruggedraaid. Ook nu weer blijkt dat Nederland wat de gelijkheid tussen mannen en vrouwen betreft teruggelopen is. Uit de jaarlijkse onderzoeksresultaten, die door het World Economic Forum worden gemeten in de Global Gender Gap Index, blijkt dat Nederland drie plaatsen is gezakt op de ranglijst en daarmee de drie ontwikkelingslanden Rwanda, Filippijnen en Nicaragua voor moest laten gaan. Een kwalijke zaak voor een beschaafd westers land dat gelijkwaardigheid hoog in het vaandel heeft.

Vrouwenrechten onder druk
Nog lager op de Global Gender Gap Index staan de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Is het toeval dat wij met de VVD aan het roer, die steeds meer aanschuurt tegen het Angelsaksische model, zijn weggezakt op de Gender Gap? Ondanks dat de jarenlange strijd van vrouwen voor gelijke rechten en meer zeggenschap en zichtbaarheid in het openbare leven haar vruchten afwierp, lijkt deze trend zich te keren. De samenleving raakt steeds verder gepolariseerd ten koste van de diversiteit. De blanke man is de norm. De presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten zijn hiervan het absolute dieptepunt. De uitlatingen van presidentskandidaat Donald Trump laat zien hoe de westerse wereld steeds meer vrouwonvriendelijk wordt. En dat allemaal in de Eeuw van de Vrouw. Of is het de laatste stuiptrekking van de patriarchale overheersing?

Vrouwen doen het op veel fronten steeds beter. Ze zijn inmiddels hoger opgeleid dan hun mannelijke leeftijdsgenoten en zijn steeds beter in staat zichzelf te onderhouden. Maar nog altijd worden vrouwen in vergelijkbare functies lager betaald, vaak met het excuus dat ze minder ervaring hebben. Een kulredenering, zeker als het gaat om gelijk functioneren. Het gaat niet om de kwantiteit maar om de kwaliteit die geleverd wordt. Toch?

Hoofddoek als uiting van religie
Ik moet bekennen dat ik een enorme teleurstelling voel voor de moslima’s die een hoofddoek dragen als openlijke voorkeur voor hun geloof. Maar het wringt met mijn tolerantie voor het feit dat ieder mens vrij is te doen wat hem of haar goeddunkt. Dat zegt meer over mij en mijn achtergrond dan over hun keuze. Ik kom namelijk uit een streng gereformeerd gezin waarin vrouwen als tweederangsburgers worden behandeld. En als geen ander weet ik wat het is om je daar tegen te verzetten.

Als het zich voordoet laat ik het niet voorbij gaan om de moslima’s te vragen waarom ze een hoofddoek dragen. Steevast is het antwoord dat het de eigen keuze is. Maar ik weet hoe sterk de druk van de familie is op dit gebied. De eigen keuze op dit onderwerp is altijd gekleurd. Ik hoop dat over tientallen jaren alle moslima’s de hoofddoek afdoen, hun haren vrijelijk laten wapperen en hun geloof gewoon meenemen in hun privédomein. Net zoals dat jaren gebruikelijk was in een seculier land als Turkije en zelfs in het Iran van voor de Islamitische Revolutie. Vanaf de jaren ’50 is het geloof steeds minder zichtbaar geworden in Nederland, precies zoals dat in seculiere culturen gebruikelijk is. Een enorme vooruitgang vooral voor vrouwen. Dat mogen we best wat vaker benadrukken. Dat is onze cultuur!

Respect
Voor mij is gelijkheid vooral respect hebben voor elkaar. Eigenlijk verlang ik gewoon terug naar de tijd dat ik ongegeneerd topless op het strand kon liggen, ongeacht leeftijd en de staat van mijn lichaam. Gelukkig zijn er steeds meer heerlijke sauna’s waar als je je broek uittrekt alleen duidelijk is dat mannen en vrouwen niet gelijk maar wel gelijkwaardig zijn. Het zal nog wel een tijdje duren voor de moslima’s deze arena betreden. Of zijn ze er wel maar zie ik het niet omdat ze geen hoofddoek dragen? Over gelijkwaardigheid gesproken.

maandag 27 juni 2016

De toekomst van Europa

Wat zijn de gedeelde waarden van Europa? Wat bindt ons en wat maakt ons uniek? Belangrijke vragen die op internationaal niveau regelmatig bediscussieerd moeten worden willen we de eenheid in Europa bewaren.

De jongeren van Europa
De uittreding van de Britten uit de EU (Brexit) doet de gemoederen hoog oplopen. Alsof we als EU al niet genoeg uitdagingen op ons bord hebben liggen. Nog nauwelijks bekomen van de crisis ziet Europa zich geconfronteerd met een toestroom aan vluchtelingen uit de door IS geterroriseerde gebieden en uit Noord-Afrika.

Het is van groot belang dat Europa het hoofd koel houdt en de ratio en de emotie weet te balanceren. Wat de consequenties zijn voor Brexit is nog niet te overzien. De beurzen reageerden heftig, maar als de emoties weer onder controle zijn veren de beurzen wel weer terug. De enorme toestroom aan migranten wordt als voornaamste reden voor de uittreding genoemd. Ook emotie? We gaan het zien in de onderhandelingen die de komende maanden gaan plaatsvinden.

Gedeelde waarden
De toekomst van Europa was een belangrijk onderwerp tijdens het halfjaarlijks congres van de Europese Groenen (EGP), dat in Utrecht plaatsvond van 20-22 mei 2016. In een plenair openingsdebat discussieerden Flavia Kleiner van Operation Libero uit Zwitserland, Charles Grant (UK) van het Centre for European Reform, Yves Bertoncini van Jacques Delors Institute uit Frankrijk en Daniela Schwarzer, researcher voor the German Marshall Fund of the US, over de vraag : “What holds Europe together”.

Nooit eerder sinds de oprichting van Europa staat het project EU door de vluchtelingenstroom zo sterk onder druk. Vooral het gevoel van vrijheid en veiligheid dat het Verdrag van Schengen ons altijd geboden heeft, laat te wensen over. Wil je mensen uit andere culturen een toevluchtsoord bieden dan is het belangrijk om te weten wie je zelf bent. In een verdeeld Europa zijn we het zicht kwijtgeraakt op wie we zijn en wat onze gedeelde waarden zijn. Dan is het lastig om het hoofd koel te houden bij de komst van zoveel ontheemden. Chaos ligt op de loer en toont de zwakke plekken van de EU. Brexit maakt het er niet makkelijker op.

Verbonden in diversiteit
Tijdens het debat werd de vraag gesteld of het Federalisme een antwoord is voor de EU? Federalisme zou mensen eerder verdelen dan verbinden en is ondemocratisch, betoogt de Engelsman Grant. Hij pleit voor innovatie en entrepreneurschap en meer onderlinge samenwerking zodat de nieuwe “Microsoft” uit Europa kan komen. Onze diversiteit maakt ons uniek.

De EU mag ook meer transparant zijn, dan zal het aan vertrouwen winnen. Kijk naar de ophef die het Transatlantic Trade & Investment Partnership - TTIP - oproept. Hierdoor wordt de kloof tussen de elite en het volk en de multinationals en de ‘gewone man’ alleen maar groter. De voordelen van de EU gaan vaak over handel en geld verdienen. Maar wat wordt het volk er beter van als banen verdwijnen en het klimaat wordt aangetast?

In actie komen
Een belangrijke bijdrage in de discussie werd geleverd door de nog jong Flavia Kleiner. Zij werd bekend omdat ze opstond tegen het populisme in haar land. Zij verweet de gevestigde partijen laksheid en weinig actiebereidheid tegen het toenemend populisme. Jongeren keren zich daardoor af van de politiek. “Een slechte zaak”, volgens haar. Wat de EU bij elkaar kan houden zijn onze gezamenlijke liberale en democratische waarden. Formuleer een visie die vooral jongeren aanspreekt en zoek naar gedeelde waarden, zoals het zich thuis voelen, behoefte aan warmte en het gevoel van optimisme dat jongeren eigen is. En voor politici geldt: “Geef het goede voorbeeld!”

Kleiner roept jongeren op om tot actie over te gaan en niet lijdzaam af te wachten. Met het verwijt dat de oudere generatie hun toekomst heeft verkwanseld reageren de Engelse jongeren boos op de uitslag van het Brexit-referendum. Een teken aan de wand. Misschien kunnen we uit die hoek nog wat actie verwachten? Tenslotte heeft de jeugd te toekomst.

donderdag 31 maart 2016

Bang voor een plofkip

Op internet circuleren allerlei berichten over waarom we ‘nee’ moeten zeggen tegen het associatieverdrag met de Oekraïne. Als belangrijkste argument voeren de tegenstemmers aan dat we overspoeld zullen worden door plofkippen. Maar is dit niet wat eenzijdig?

Geweldig dat we nu eindelijk de mogelijkheid hebben ons als burger uit te spreken over zaken die ons aan het hart gaan en waar we zelf wat over te zeggen willen hebben, in plaats van via de door ons gekozen volksvertegenwoordigers. Maar of het associatieverdrag met Oekraïne nu wel zo handig gekozen is om een referendum over te houden betwijfel ik. Het gaat hier namelijk om een kwestie waarbij alle 28 lidstaten van de Europese Unie hun zegje kunnen doen en dan telt wat de Nederlandse burger er van vindt toch minder zwaar dan wanneer het een binnenlandse kwestie zou zijn geweest.

Verdeeldheid
De verdeeldheid is groot als het gaat om de keuze ‘voor’ of ‘tegen’ het associatieverdrag. Vooral het ‘nee-kamp’ maakt behoorlijk tamtam. Tenslotte zijn zij het ook die het referendum hebben ingezet om hun mening te geven. Terwijl de voorstanders vooral te vinden zijn onder de grotere politieke partijen die denken dat ze de winst al op zak hebben. Met een meerderheid in de Tweede Kamer beslissen zij tenslotte of het associatieverdrag geratificeerd wordt of niet. Wat er uit het referendum komt kan alsnog worden genegeerd.

Ook in mijn eigen partij De Groenen zijn de meningen verdeeld. De laatste dagen wordt ook aan mij gevraagd hoe ik er over denk vandaar dat ik er maar een blogje aan wijd. Ik breng nog even in de herinnering dat het Oekraïense volk in 2004 massaal de straat op is gegaan voor vrijheid en democratie en een pro-Europese koers. Tijdens de Oranjerevolutie hebben burgers op het Maidanplein hun leven gewaagd en gelaten. Dat wil wat zeggen. Ik vind dat daarmee het Oekrainse volk onze steun verdient.

Handelsbelangen en geld
Veelal worden handelsbelangen aangevoerd in het ‘ja-kamp’ als argument om de banden met
Oekraïne aan te halen. Maar juist de plofkip, als uitwas daarvan, is symbool voor het ‘nee-kamp’ geworden. Uiteraard ben ik tegen de plofkip, mijn eigen eitjes komen van onze eigen scharrelkippen en als wij al (kippen)vlees eten dan is het van verantwoorde herkomst. Dit heb je als burger, of beter gezegd als bewuste consument, zelf in de hand. Als je tegen plofkip bent betaal je gewoon iets meer voor diervriendelijk vlees. Moet daarom het associatieverdrag worden tegengehouden? Dit is wel het meest simpele van alle argumenten om te weerleggen.

Maar ook financiële overwegingen worden door de tegenstanders als argument aangevoerd. Door het verdrag kunnen we een stroom aan Oekraïners verwachten die onze arbeidsmarkt opkomt. Dat is voorlopig nog niet aan de orde omdat Oekraïne nog geen lid is van de EU. Dat zijn ook argumenten die al veel eerder zijn gebruikt betreffende eerdere toetreders. Maar hebben we daar nu echt veel last van? Ik vind van niet. Dan opteer ik meer voor de positieve impuls die een handelsverdrag tot gevolg heeft, hoewel daar de nodige terughoudendheid betracht kan worden als het gaat om schaalvergroting en al teveel vervoersbewegingen.

Hervormingen in ruil voor subsidie
Door het ‘nee-kamp’ wordt ook aangevoerd dat door het verdrag veel subsidie richting de Oekraïne zal gaan. Dat klopt, maar dat is niet vrijblijvend, iedere subsidie wordt door de EU gecontroleerd en geeft de mogelijkheid tot sturing. De samenwerking die het associatieverdrag met zich meebrengt stelt ook eisen. De EU krijgt hiermee meer inzage in de handel en wandel van Oekraïne en daarnaast zal Oekraïne moeten werken aan hervormingen die tot meer democratie en vrijheid zullen leiden.

In het gehele debat is weinig ruimte voor de Oekraïense bevolking om zich over ons referendum uit te spreken. Wat zij ervan vinden hebben we veel te weinig gehoord. Als we met een financiële bijdrage de bedrijvigheid van de burgers kunnen stimuleren en de macht van de oligarchen kunnen terugdringen is dat een geweldig resultaat.

Oekraïne als buffer
Dat de macht en de belangen van Poetin groot zijn wordt duidelijk door zijn betrokkenheid - hoewel ontkend - bij de burgeroorlog die heerst in Oekraïne. Juist daarom is het belangrijk om Oekraïne te helpen zelfstandig te blijven. De kans dat we met een ‘nee’ Poetin in de kaart spelen is groot. Immers Poetin wil niets liever dan de grenzen van de voormalige Sovjet-Unie in ere herstellen om zijn invloed te behouden. Maar met grenzen alleen is hij daar niet mee. Het is voor Europa juist goed om bondgenoten te zijn met mensen met de ‘Russische ziel’ om samenwerking met Rusland te verbeteren.

Wat moeten we nu gaan stemmen? De keuze is aan ieder individu. Inlezen en nadenken over de voor- en tegenargumenten is een eerste stap evenals je niet laten meeslepen in populisme. Ik roep wel iedereen op om te gaan stemmen, met niet stemmen laat je zien geen mening te hebben en gooi je je democratisch recht overboord. Helemaal opmerkelijk is dat GroenLinks zijn kiezers oproept om niet te gaan stemmen zodat de kiesdrempel van 30% niet gehaald zal worden. Als politicus zou ik dat mijn kiezers nooit adviseren. Ten eerste is het maar de vraag of de drempel niet wordt behaald en ten tweede wil je als politicus toch dat iedereen zich uitspreekt over politieke kwesties. Een vreemd advies dus.

Onze waarden
Mijn stem is een ‘ja-stem’ omdat ik geloof in mensen. Die plofkip kan ik makkelijk negeren. De tolerantie en vrijheidsgezindheid van de Nederlander staat steeds meer onder druk, daarvoor wil ik mijn stem laten horen. Dat kan en dat mag niet. Grenzen zijn door mensen gemaakt om anderen tegen te houden of buiten te sluiten. Ik geloof niet zo in grenzen. Wat mij betreft gaan we naar een grenzeloze wereld.

Wij in het Westen hebben als taak onze welvaart te leren delen met mensen die het slechter hebben dan wij. De mensen in ontwikkelingsgebieden daarentegen hebben tot taak zichzelf te ontwikkelen en voor zichzelf te zorgen en niet afhankelijk te zijn van het Westen. Daarbij is hulp geboden en is het een slechte zaak als wij wegkijken. Hier ligt voor de westerse samenleving een belangrijke taak weggelegd. Een handreiking naar een land als Oekraïne is een stap in die richting.



zondag 31 januari 2016

De verbeeldingskracht van sprookjes

We leven in een wereld waar de ratio de boventoon voert en de verbeelding verdwenen is. Maar het leven biedt zoveel meer.


Als kind was ik al dol op sprookjes. Na de sprookjes kwamen de fantasieverhalen, zoals “In de ban van de ring” en “De kronieken van Narnia” gevolgd door de Griekse mythologie. Maar ook verhalen in de toekomst, aangeduid met Sciences Fiction, vond ik razend interessant. Nu achteraf bezien begrijp ik beter waarom mij dat zo boeide. In de rationaliteit waarin wij leven ontbreekt iets wezenlijks waardoor wij afgeraakt zijn van waar het in het leven eigenlijk om draait.

Cijfers en geld zijn de maat
In sprookjes, mythen en sagen wordt een romantische werkelijkheid geschapen waarbij het overwinnen van het kwade en het vinden van de alomtegenwoordige liefde en de verbeeldingskracht de uitkomst zijn. Juist de liefde in de vorm van medemenselijkheid en respect voor elkaar en de verbeelding is in mijn beleving ver te zoeken in ons bestaan en vooral wat het werk betreft. Daar gaat het om de cijfers, het behalen van resultaten, concurreren, elkaar aftroeven en alleen wat je vast kunt pakken is de werkelijkheid. De ratio prevaleert en voert de boventoon ten koste van de emotie.

Neem nu de zorg voor zieken en ouderen, zelfs bij zo’n menselijk aspect spelen alleen de cijfers een belangrijke rol. Het al dan niet opereren van een patiënt wordt afgewogen op basis van cijfers die passen in de voor het ziekenhuis belangrijke statistieken. Of het nu gaat om het aantal minuten zorg dat per patiënt verleend mag worden of de soort medicijnen, alles wordt uitgedrukt in cijfers. Hoe wil jij zelf verzorgd worden als je oud of ziek bent? Dat vragen we ons te weinig af. Het is ook makkelijk beleid maken van achter je bureau, zeker als je zelf nog jong en gezond bent.

Mannelijkheid bewijzen
Als ik benadruk dat liefde, respect en verbeeldingskracht belangrijk zijn dan kijken veel mensen mij meewarig aan. Respect is nog wel iets dat wordt afgedwongen, maar liefde is niet voor het zakenleven, vooral niet als je in de prostitutie werkt. Liefde en verbeeldingskracht is voor het privédomein. Maar zelfs daar wordt mijn roep om meer
Doornroosje (Disney)
liefde en zorg voor elkaar niet serieus genomen. Mijn eigen puberjongens vinden mij een watje als zij mij een traantje zien wegpinken bij een onvervalste zwijmelfilm.

Ook al is de realiteit bij veel romantische films ver te zoeken, het spreekt een deel van je menszijn aan dat te weinig wordt geactiveerd. “Wacht maar tot de liefde jullie overvalt, dan piep je wel anders”, is het enige dat ik mijn pubers kan tegenwerpen. Het is natuurlijk niet stoer om je als jongen in de puberleeftijd met de liefde bezig te houden. Vechten, strijd voeren, je mannelijkheid bewijzen, dat is wat ze nastreven. Niets vreemds voor jonge jongens. Sinds de tijd dat de buffeljacht van jongens een man maakte voorbij is moeten ze toch wat.

Het gevoel ontbreekt
Toch maak ik mij wel eens zorgen want dat het voor puberjongens normaal is om je mannelijkheid ten toon te spreiden, zo onnatuurlijk is het dat we mannelijkheid prefereren boven vrouwelijkheid. Daarmee hebben we ook het subtiele van het voelen en de emotie weggedrukt. Op je gevoel of intuïtie afgaan is iets wat je steeds meer hoort, maar wat zeker nog niet voor iedereen gemeengoed is geworden. Juist sprookjes zijn goed in het verbeelden van de mannelijkheid – de held – en de zucht naar liefde van de mooie prinses. Veel archetypen liggen opgeslagen in de verhalen uit de overlevering, waarmee de niet-rationele elementen van ons menszijn worden opgeroepen.

Laatst zei ik tegen een collega dat ik niet zo’n goed gevoel heb bij een bepaald persoon. Hij keek mij aan en vroeg wat ik daarmee bedoelde. Ik moest toen gaan uitleggen dat ik altijd afga op het gevoel dat iemand bij mij oproept als ik die persoon voor het eerst ontmoet. Een gevoel wat ik vroeger negeerde omdat je het niet beet kon pakken, maar waarnaar ik door de jaren heen steeds meer heb leren luisteren. Nog nooit heeft mijn gevoel mij in de steek gelaten. Mijn collega begreep niet wat ik bedoelde en ik kon het hem niet verder uitleggen. Als ik dit voorbeeld vertel aan een vriendin dan weet zij direct wat ik bedoel.

Cijfers in plaats van verbeelding
Assepoester (Disney)
Ratio en cijfers blijven de boventoon voeren in onze samenleving. De leraren op de basisscholen komen niet meer aan het lesgeven toe vanwege alle leerlingvolgsystemen, toetsen die afgenomen moeten worden en managementrapportages die ingevuld moeten worden. Daarom is er geen tijd meer voor de basisschooljuf of -meester om sprookjes voor te lezen, waardoor de fantasie van het kinderbrein niet langer geprikkeld wordt en aangezet tot het maken van beelden. O, zo belangrijk als wij met creativiteit en innovatie voorop willen lopen in de wereld.

 De technologie is leidend geworden in alles wat we doen, waarbij de mens een steeds meer ondergeschikte rol lijkt te krijgen. Het gevoel en de bezieling zijn steeds meer naar de achtergrond verdreven. Wat niet bewezen kan worden bestaat niet is de gangbare levenshouding. Dat gaat zelfs op voor religie en het bestaan van God, maar ook voor ons innerlijk weten dat de geest leidend is bij alles wat we doen. Het besef dat we gedreven worden door een innerlijke kracht en dat de mens zelfhelend is zijn wij volledig kwijt. We vertrouwen liever een arts dan onze eigen intuïtie.

De zin van het bestaan
Onze voorouders haalden de zin van het leven uit de overlevering van verhalen, mythes en legendes. Zoals indianen rituelen hadden die zingevend waren en de zonen die werden ingewijd door op buffeljacht te gaan. Vraag mijn kinderen wat voor hen de zin van het leven is dan antwoorden ze: “Mijn telefoon en mijn playstation”. Ik kan mij daar boos over maken maar dan had ik ze uit deze wereld mee moeten nemen naar een verafgelegen onbewoonde plek zonder wifi en telefoonverbinding.

Waar ik mij wel druk om kan maken is het verdwijnen van de verbeeldingskracht doordat er steeds verder bezuinigd wordt op kunst en cultuur, omdat wij ons dat niet meer kunnen veroorloven. Wij zien blijkbaar de waarde van de verbeelding niet meer in. Terwijl juist in die kunst- en cultuursector ons verleden schuilt op basis waarvan ons land groot geworden is. Creativiteit en inspiratie komt voort uit de kunst en de cultuur, evenals onze toekomst.

De Romantiek is passé

Schilderij van Gustaf Wappers
We zijn volledig afgedwaald van het wereldbeeld waarbij de romantiek en het gevoel hoogtij vierden. Het tijdperk eind 18e eeuw – 19e eeuw waarin de hoffelijkheid, het Soie de Vivre, de emotie en de verbeelding gewoon waren en waarbij kunst en cultuur net zo belangrijk waren als eten en drinken. Kom daar nu nog eens om. Alle gevoel en menselijkheid worden langzaamaan uit onze samenleving weggevaagd, wat blijft is de ratio. Daar moeten wij ons blijvend tegen verzetten.

Toch is er een sprankje hoop. Successen als Harry Potter laten zien dat er behoefte is aan verbeelding en aan irrationaliteit. Ook met mijn jongens zal het wel goed komen. Mijn man en ik laten zien dat liefde en genegenheid er toe doen. Zodra ook bij hun de liefde om de hoek komt zeilen wordt hun andere hersenhelft in werking gesteld en zullen ze ontdekken dat er meer is dan gamen, werken en de stoere vent uithangen. En zodra die liefde beantwoord wordt zal hun zucht naar mannelijkheid plaatsmaken voor zorgzaamheid. En dat is niet iets wat alleen in sprookjes voorkomt. Sprookjes zijn de verbeelding van het echte leven. Ik weet inmiddels dat sprookjes bestaan en dat liefde alles overwint.