Pagina's

dinsdag 24 november 2015

Verdeeldheid en haat begint al om de hoek


De aanslagen in Parijs op 13 november 2015 hebben veel losgemaakt. Als het doel van de aanhangers van de Islamitische Staat is om angst te zaaien in de wereld dan is ze dat goed gelukt. Het is aan ieder van ons om dat niet te laten gebeuren.

Foto: NRC

De afgelopen week stond de krant bol van de reacties waarbij de angst voor aanslagen de boventoon voert. Die angst wordt vooral afgereageerd op de moslimgemeenschappen. Moslims wordt bespuugd, uitgescholden en zelfs met geweld tegemoet getreden. Wij verwachten van moslims dat ze afstand nemen van het geweld en spreken ze daar openlijk op aan. Onterecht want slechts een handje vol ontspoorde voornamelijk jonge mannen pleegt terreurdaden uit naam van de islam, terwijl velen niet eens religieus zijn.

Uiterlijk telt
In onze westerse seculiere samenleving zijn wij zo gewend dat ons geloof een privéaangelegenheid is en dat je daar niet mee te koop loopt, dat we mensen die dat wel laten zien met argwaan tegemoet treden. Zij vallen op door hun niet-westerse uiterlijk. Zij zijn anders en anders zijn leidt vaak tot uitsluiting. Vooral de jonge moslima’s die hun hoofddoek afdoen ervaren het verschil. Zij merken dat de toorn van felle tegenstanders uitblijft en dat ze ineens wel geaccepteerd worden.

Als je wil dat je erbij hoort moet je bepaalde concessies doen. Wil je niet opvallen en mikpunt worden van bespottingen dan is de eerste stap om je uiterlijk aan te passen aan de meerderheid. Kinderen zijn heel goed in het opgaan in de massa. Zij willen dezelfde kleding en haardracht als hun vrienden, klasgenoten en kinderen in de omgeving, omdat ze erbij willen horen. Mijn jongste zoon is gezegend met een flinke bos krullen. Aan het begin van dit schooljaar moesten zijn krullen er aan geloven. Kort haar is vet dus gingen zijn krullen eraf. Met pijn in mijn hart, want juist dat wat hem zo uniek maakt moest weg.

Intolerantie is overal
Vreemdelingenhaat is overal en van alle tijden en niet specifiek tegen moslims die er anders uitzien. Iedereen die maar even afwijkt van de grote massa kan zomaar onderwerp van spot en hoon worden. Zelf heb ik dat ook ervaren. Als geëmancipeerde dochter uit een streng religieus milieu stuit ik met mijn eigenzinnige ideeën geregeld op weerstand. Dus ik ken het gevoel van uitsluiting maar al te goed. Intolerantie is overal, in het gezin, op de werkvloer en in de gemeenschap.

Betuwse oogst
Onlangs was ik als bewoner van een Betuws dorp bij een bijeenkomst over het aantrekkelijker maken van het dorp en de omgeving. Een initiatief van betrokken bewoners van drie naast elkaar gelegen dorpen en de gemeente. De bijeenkomst werd georganiseerd in de kantine van de plaatselijke voetbalvereniging. Een zeer ongebruikelijke locatie met weinig ruimte en slechte akoestiek, terwijl in ons dorp een groot dorpshuis beschikbaar is.

Dorpen twist
In kleine groepen werden ideeën verzameld en de resultaten plenair gedeeld. Op zich was het niet vreemd dat de bewoners van de verschillende dorpen naar elkaar toe trokken. Maar tijdens het rondje langs de dorpen bekroop mij een gevoel van concurrentiestrijd wat ik niet goed kon plaatsen. Bij thuiskomst deelde ik mijn gevoel met mijn man. Hij begon hard te lachen en door zijn uitleg begreep ik ook direct waarom ons dorpshuis niet als locatie voor de ideeënavond was gekozen.

Al van oudsher zijn de dorpen met elkaar in strijd. Vooral de autochtone jongeren gaan zo nu en dan met elkaar op de vuist. Daarom moest de bijeenkomst plaatsvinden op neutraal terrein: de voetbalclub die de dorpen juist verbindt. Ik woon hier nu al bijna 14 jaar en heb er nooit iets van gemerkt. Ik heb mij nooit anders of ‘import’ gevoeld, vooral niet omdat ik met een ‘lokale’ getrouwd ben. Wel merk ik dat de cultuur waar ik uitkom anders is dan de gesloten cultuur in de Betuwe.

Angst is een slechte raadgever
Ook ik ben wel eens uitgescholden toen ik nog maar kort in het dorp woonde. Bij de plaatselijke supermarkt drong iemand op een onbeschofte manier voor bij de kassa dus liet ik duidelijk merken dat ik daar niet van gediend was. “Wie denk jij wel dat je bent, ga terug waar je vandaan komt” was het antwoord van de voordringende man. Ik was gechoqueerd. Mijn man wilde gelijk weten wie dat was om hem even de les te lezen.

De Betuwenaren zijn erg op zichzelf en vinden het niet fijn om aangesproken te worden op hun gedrag. Soms wil ik dat nog wel eens vergeten. Onze buurman is nog boos op mij omdat ik hem vriendelijk verzocht niet te stoken omdat de wind precies onze kant op stond. Hij praat niet meer tegen mij en zijn vrouw vindt mij een stom mens. Er op een volwassen manier over praten kan niet, helaas.

De oplossing ligt bij onszelf
Ooit had ik een collega van Surinaamse afkomst. Zij was heel donker. Op een dag vroeg ik haar of zij wel eens gediscrimineerd werd. “Nee hoor”, zei ze, “het gaat er om hoe je er mee omgaat en hoe je in het leven staat. Ik voel mij nooit gediscrimineerd.” Haar antwoord was verrassend en zal ik nooit vergeten en is typerend voor hoe we ook om kunnen gaan met andersdenkenden en zelfs met de dreiging van terreur.

We moeten ons niet door angst laten leiden en verdeeldheid zien te voorkomen. Soms kan het helpen je te kleden of te gedragen naar de gebruiken van je omgeving, als het maar niet ten koste gaat van wie je werkelijk bent. We zijn allemaal mensen van vlees en bloed en we willen allemaal gelukkig zijn.


Geen opmerkingen: