Pagina's

dinsdag 26 maart 2013

Waarom we een basisinkomen willen

“Waarom zouden we een basisinkomen moeten willen?” Dat wordt mij vaak gevraagd omdat ik nogal tamtam maak voor het Burgerinitiatief Basisinkomen. Daarom de redenen en de voordelen nog maar eens op een rij gezet.

Mensenrecht
Ieder mens heeft recht op bestaanszekerheid dat is vastgelegd in de grondwet artikel 20 lid 1: “De bestaanszekerheid der bevolking en spreiding van welvaart zijn voorwerp van zorg der overheid.” Het basisinkomen komt hieraan tegemoet.

Terugtredende overheid
Onze welvaartsstaat wordt in rap tempo afgebroken. Enerzijds omdat het niet meer betaalbaar is, maar anderzijds omdat wij burgers mondiger geworden zijn en steeds beter onze eigen boontjes weten te doppen. Wij hebben er met z’n allen voor gekozen dat de overheid haar bevoogdende rol aflegt. Toch stribbelt de overheid nog wat tegen, wat zich uit in omslachtige wet- en regelgeving en controle. Het basisinkomen helpt om veel arbeidsintensieve rompslomp en controle te verminderen.

Tekort aan werk
Waarom is de tijd nu rijp? Omdat we door de crisis geconfronteerd worden met de negatieve effecten van de stagnerende economie. Hierdoor is er te weinig werk voor iedereen waardoor veel mensen in de financiële problemen raken. Waar haal je voldoende inkomsten vandaan als je geen baan hebt? Die vraag is in deze tijd meer dan actueel. Een basisinkomen biedt een bepaalde mate van zekerheid. Daarbij mag gewoon gewerkt worden en je eigen woning hoef je ook niet eerst “op te eten”.

Flexibilisering arbeidsmarkt
De tijd dat wij 40 jaar voor een baas in loondienst werkten is voorbij. De arbeidsmarkt verandert in rap tempo en vereist steeds meer flexibiliteit. Onze sociale wetgeving kan hier nog onvoldoende mee uit de voeten. Binnenkort zullen er ca. 1 miljoen zelfstandigen zijn die niet of nauwelijks inpasbaar zijn in ons op loondienstarbeid georiënteerde arbeidsmarktsysteem. Een basisinkomen biedt hieraan uitkomst.

Goedkopere arbeid
Doordat het basisinkomen een bestaanszekerheid garandeert kunnen allerlei sociale premies worden afgeschaft, dat maakt arbeid goedkoper.

Circulaire economie
Als arbeid goedkoper wordt heeft dat ook positieve gevolgen voor de circulaire economie. Als nu onze broodrooster kapot is dan is het voordeliger om hem te vervangen dan te laten repareren. Voeg daarbij een verhoging van belasting op grondstoffen en de elementen voor de circulaire economie zijn een feit.

Doet recht aan vrouwen
De invoering van een basisinkomen geldt voor iedereen dus ook voor mensen die nu totaal geen eigen geld in handen krijgen, zoals vrouwen zonder baan die het huishouden runnen. Daarnaast is er een grote groep mensen die onbetaalde arbeid verrichten ten dienste van de gemeenschap zoals vrijwilligers, mantelzorgers of ouders die voor kinderen zorgen. Het basisinkomen geeft mensen onafhankelijkheid.

Vrijheid
Het basisinkomen geeft een bepaalde vrijheid om het werk te doen dat je graag doet in plaats van werken omdat het moet. Denk daarbij vooral eens aan de kunstenaars die daardoor in alle vrijheid hun creativiteit en passie aan het werk kunnen zetten.

Hoe te financieren
Het geld is al in ons systeem aanwezig, maar wordt nu anders aangewend en verdeeld. Het basisinkomen vervangt allerlei subsidies, uitkeringen en toeslagen en maakt ook de controle erop overbodig. Met een verhoging van de belasting op grondstoffen remmen we de consumptie en de globalisering, stimuleren we de lokale economie en het hergebruik. Hierdoor hoeven we minder te investeren in het gezond houden van de aarde en komen we tegemoet aan het milieu.

Op de agenda
In 2013 liep een burgerinitiatief om het onvoorwaardelijk basisinkomen op de politieke agenda te krijgen van het Europees Parlement zodat er serieus onderzoek gedaan gaat worden naar de mogelijkheden ervan. Het initiatief was succesvol in Nederland maar haalde de benodigde aantal handtekeningen niet helaas. In de toekomst zal dat zeker nog een keer plaatsvinden.  basicincome2013.eu .

donderdag 21 maart 2013

Het is NU tijd voor verandering!

Werken we om te leven of leven we om te werken? Dit is en blijft een intrigerende vraag. Toch vragen we onszelf dat te weinig af. De manier waarop we werken kan anders. De mogelijkheden zijn er en de tijd is rijp. Waar kies jij voor?

De tijd dat de meerderheid van de werkende bevolking een vaste baan had die ook nog eens 40 jaar duurde is lang voorbij. Ondertussen zijn wij in rap tempo onze verzorgingsstaat aan het afbouwen en de pensioenleeftijd omhoog aan het schroeven. Voeg daarbij de snelle technologische ontwikkeling waardoor steeds minder arbeid nodig is en de onzekerheid over onze toekomst is compleet.

Wie nu op 45 jaar zijn baan verliest is al bijna gedoemd zijn verdere werkbare leven genoegen te nemen met de kruimeltjes die de arbeidsmarkt laat vallen. Oudere werklozen constateren dat ze na talloze sollicitatiepogingen genoegen moeten nemen met een baan beneden hun kunnen, als ze al een baan vinden. Dan blijkt dat werken een ondraaglijke last wordt en dat je werkt omdat het moet in plaats van werken wat je graag doet.

Uitzichtloos
Afgelopen week was ik op een door de provincie Gelderland georganiseerd congres voor zelfstandigen. De beleidsmakers en bestuurders wilden graag inzicht krijgen in de problematiek van de zelfstandig professional. Gebleken is dat onder deze groep de werkloosheid groot is en de vangnetten ontbreken. Velen belanden in de bijstand en voor een enkeling is dit gezichtsverlies te groot waardoor ze geen uitweg meer zien. Het aantal zelfmoorden onder deze groep is het afgelopen jaar sterk toegenomen.

Echte oplossingen zijn tijdens het congres niet aangedragen, het was behoorlijk eenrichtingverkeer. De politiek blijft maar roepen dat er banen bij moeten komen, want dat houdt de mensen uit de uitkering, zorgt voor inkomsten in de staatskas en bestedingen dus groei van de economie. Maar over het gebrek aan banen geen woord. De politiek lijkt blind en zonder visie op de toekomst.

Standing en Skidelsky
Guy Standing
Maar er is hoop. De geluiden dat het zo niet langer kan worden gelukkig steeds luider. Zo ook dit weekend in de Volkskrant van 16 maart 2013, waarbij in twee afzonderlijke artikelen wordt gewezen op de problemen in de huidige economie. De Brits econoom Guy Standing en de heren Skidelsky benadrukten de als maar groter wordende onzekerheid in ons bestaan. Van beide kanten werden haalbare oplossingen aangedragen, waaronder de invoering van het onvoorwaardelijk basisinkomen.

In 2011 schreef Standing een boek getiteld “The Precariat”, een door hem bedachte naam voor een groep van arbeiders – een samenvoeging van precair en proletariaat – waar hij zich al jaren hard voor maakt. De precariat moet zich met weinig juridische en financiële bescherming zien staande te houden in de sterk veranderende geflexibiliseerde maatschappij. In zijn betoog geeft hij aan dat een baan slechts een middel is en geen doel om prettig te kunnen leven.

Basisinkomen
Standing, medeoprichter van het Basic Income Earth Network (BIEN), hield in oktober 2011 tijdens het 20-jarig jubileumcongres van de Vereniging Basisinkomen al een warm pleidooi voor de invoering van een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen. Hierdoor krijgen mensen meer sociale zekerheid waardoor ze vrijer zijn en ondernemender worden.

Robert & Edward Skidelsky
Ook zijn landgenoten vader en zoon Robert en Edward Skidelsky (foto: Raymond Austen), respectievelijk economisch historicus en socioloog/filosoof, waren met hun ideeën uitgebreid aan het woord in de Volkskrant. In hun boek uit 2012 “How much is enough?” pleiten ze voor vermindering van groei en consumptie. De oplossingen zijn er, zoals de totale hoeveelheid arbeid beter verdelen over de totale beroepsbevolking, de consumptie progressief belasten en het beperken van reclame voor consumptie.

Keynes
De Skidelsky’s zijn aanhangers van de econoom John Maynard Keynes en gaan mee in diens gedachtegang van de jaren ’30 van de vorige eeuw dat onze hebzucht na 100 jaar zal plaatsmaken voor bezinning. We zijn wel steeds rijker geworden maar zeker niet gelukkiger. En de voorspelling van Keynes dat naarmate we meer welvaart bereiken we minder hoeven te werken is maar ten dele uitgekomen, we willen nog altijd meer en meer. Maar wanneer is het genoeg?

Net als Standing houden vader en zoon Skidelsky een warm pleidooi voor de invoering van een basisinkomen. Dat heeft een aantal voordelen: het beperkt de onzekerheid, het maakt een verkorting van de werkweek mogelijk en komt de ongelijkheid ten goede waardoor de consumptie afneemt en de economische groei wordt beperkt.

De tijd is meer dan rijp
Allemaal voelen we dat er iets moet gebeuren om het drukkende crisisgevoel van ons af te schudden. We willen weer aan het werk, maar dan anders. De timing van de artikelen in de Volkskrant kan niet beter. Binnenkort start het Europese Burgerinitiatief voor de invoering van het Basisinkomen. Waar kies jij voor? Help je mee het tij te keren en actie te ondernemen te beginnen bij het steunen van het burgerinitiatief basisinkomen?



dinsdag 12 maart 2013

De onderkin-generatie

“Wat is dit nu weer?” vraag je je af. Dat is de generatie die hun ogen niet meer naar je opslaan, maar voortdurend gefocust zijn op hun smartphone. Die geen IRL* gesprek meer aangaan, maar communiceren met hun ‘vrienden’ via social media.

Omdat mijn zoon geregeld vastgeplakt zit aan zijn iPod en ik dus nog wel wat tips en handvatten kan gebruiken togen mijn man en ik afgelopen week naar de voorlichtingsavond ‘mediaopvoeding’ op zijn middelbare school. De avond werd verzorgd door Dr. Justine Pardoen, hoofdredacteur van Ouders Online en van de Stichting Mijn Kind Online. Zij introduceerde de term “onderkin-generatie”, het begeleidende plaatje zegt genoeg.

Daags na de voorlichtingsavond werd het onderzoeksresultaat gepubliceerd waarin we een nieuwe aandoening aan ons rijtje RSI-aandoeningen kunnen toevoegen namelijk de SMS-nek. Zijn we net verlost van de muis-arm dient de volgende aandoening zich aan. Niet gek natuurlijk als je ziet hoe lang mensen in dezelfde houding naar hun smartphone turen.

De digitale economie
Het is onmogelijk om onze kinderen af te houden van digitale attributen, want met de groei van de digitale economie neemt het belang voor de jeugd om er goed mee om te kunnen gaan alleen maar toe. Er is bijna geen beroep meer waar laptops, tablets en smartphones geen onderdeel van uitmaken. Het werktempo van de digitale generatie neemt rap toe en wil je aantrekkelijk blijven voor de werkgever of je opdrachtgever is toegang tot internet onontbeerlijk geworden.

Leren werken met internet en sociale media is net als leren lezen en schrijven een basisvaardigheid. Met het verschil dat we onze kinderen niet alleen de techniek moeten aanleren, maar vooral ook moeten bijbrengen hoe ze er mee om moeten gaan. De verleiding is groot, want Internet staat namelijk nooit meer uit! Er kleven nogal wat gevaren aan het gebruik, zoals verslaving, misbruik, afleiding, slaapgebrek en slapeloosheid. Vandaar dat we onze kinderen een mediaopvoeding moeten geven. Lastig want dat hebben we zelf nooit gehad. Welke invloed de tablet heeft op jonge kinderen laat het volgende filmpje zien.



Praten helpt
De belangrijkste boodschap van de avond was: praat met je kinderen. En dan niet ‘praatje pot’ en de normale vragen als ‘hoe was het op school vandaag?’ nee, de echte vragen. De vragen die je niet kan vinden op google. De vragen waar kinderen over na moeten gaan denken. Waarbij ze hun hersenen moeten gebruiken, want alleen daar leren ze van. Zoals wat voel je als je blij bent? En waar in je lichaam zit dat gevoel dan? En daar heeft Pardoen helemaal gelijk in, dat doen we eigenlijk nog veel te weinig.

Naast wijzen op de gevaren, zoals ‘vrienden’ die zich anders voordoen dan ze zijn en informatie dat eenmaal op internet is gezet er bijna niet meer vanaf kan, is ook grenzen stellen van belang. Het puberbrein is nog onderontwikkeld en kan moeilijk weerstand bieden aan de verleidingen die internet biedt. Zelf de knop uitzetten is moeilijk, daar hebben ze onze hulp bij nodig. Wij moeten ze laten inzien dat ze bewuste keuzes kunnen maken en welke informatie relevant is en welke niet. Daarbij moeten we zelf het goede voorbeeld geven, dus leg zelf ook eens je smartphone aan de kant.

Zelf leren nadenken
Veel van de huidige jongeren worden opgevoed door de kinderen van de protestgeneratie die zelf weinig regels en grenzen hebben meegekregen, daarom is leren grenzen stellen een belangrijke tip. Veel nieuwe handvatten voor de aan verslaving neigende zoon heb ik niet beantwoord gekregen, dus zal ik het met mijn eigen methodes moeten blijven doen, zoals ik al in een eerder blogje heb verwoord.

Wat we absoluut niet moeten doen is al te veel controleren, zeker niet achter hun rug. Dus ga nu niet stiekem het facebook account van je zoon of dochter napluizen, want dan schaadt je het vertrouwen van je kind. Leer ze juist om zelf na te denken daar worden ze niet alleen wijzer maar ook zelfbewuster en zelfstandiger van. En hou vooral in het achterhoofd dat wij de digibeten zijn en zij de digital natives (geboren met de computer in de wieg) en maak daar vooral gebruik van.

*IRL = In real life = in levende lijfe

Meer informatie vindt je op:
10 tips voor praten over internet
EenVandaag met interview met Justine Pardoen