Pagina's

dinsdag 21 december 2010

Winterintermezzo

De kerstvakantie van mijn kinderen is weer een feit. Samen met twee van hun vriendjes ben ik er gisteren op uit getrokken. Ver weg hoefden we niet want de omgeving ziet er uit als een kerstkaart. Ik voel mij zeer bevoorrecht dat ik in zo’n mooie omgeving mag wonen.

De voortuin met de treurwilg


Sleetje rijden vanaf de winterdijk


De kinderen in de mist


Stilleven in de mist


De kinderen ploeterend door de diepe sneeuw


De achtertuin uitkijkend over de landerijen

Zoveel moois en dat in de naaste omgeving. Het is heerlijk om op het Betuwse platteland te wonen. Ik wens het iedereen toe. Het is nu afwachten of we een witte kerst gaan halen dit jaar. Van mij mag het nog wel even zo blijven!

Alle foto's ©Jolanda Verburg

.

donderdag 16 december 2010

De mobiele telefoon laat mensen dromen

Wij staan er niet meer bij stil hoe technologie, in het bijzonder internet, ons leven door de jaren heen heeft veranderd. Een reflectie op de invloed van technologie op onze veranderende samenleving.

Vorige week in een vergadering benadrukte ik het belang van internet. Ik beweerde zelfs dat internet een basisbehoefte geworden is in ons bestaan. Iemand was het totaal niet met mij eens. Dat kan, ieder mens heeft recht op zijn eigen mening. Toch probeerde ik te achterhalen waarom die persoon zo denkt. Dus ontstond er een discussie waarbij de verschillende inzichten werden gedeeld.

De digi’s en de digibeten
Concluderend kunnen wij zeggen dat er twee groepen mensen zijn. Enerzijds de groep die internet zelf niet intensief gebruikt dus het belang ervan niet zo inziet. Voor hen is internet slechts een soort encyclopedie of een vraagbaak. Dat zijn vooral mensen die een vast sociaal netwerk hebben en hun dagelijkse behoefte halen uit hun naaste omgeving. Die ook veelal in hun werk of activiteiten weinig of geen gebruik maken van internet.

De andere groep heeft een wat bredere blik op de wereld en heeft internet duidelijk wel geadopteerd in zijn of haar bestaan. Waarin nog wel veel gradaties van gebruik zijn te onderscheiden. Voor hen is internet net zo gewoon als de telefoon of de televisie. Naarmate de mensen jonger zijn, zeker de generaties die opgegroeid zijn met internet en de PC, neemt de acceptatiegraad toe. Op termijn zal de eerste groep vanzelf verdwijnen.

Internet als basisvoorziening
We kunnen gewoon niet meer ontkennen hoe een grote impact internet heeft op ons leven. De groei van informatie is gigantisch. De schatting is dat over ca. 10 jaar het internet over net zoveel informatie beschikt als het menselijk brein kan bevatten. Tel daar nog een keer 10 jaar bij op en het internet overtreft het collectieve brein van de totale wereldbevolking. De boeiende vraag is wat er 10 jaar daarna beschikbaar zal zijn? Zal dan het leven op aarde en in het heelal zijn geheimen prijs hebben gegeven? Wie zal het zeggen.

We weten allemaal welke impact de telefoon in het verleden heeft gehad. Toch heeft de komst van de mobiele telefoon die impact op onze samenleving niet overtroffen. Wel in ontwikkelingslanden, daar heeft de mobiele telefoon daadwerkelijk levens veranderd. Een telefoon verbindt mensen met elkaar, maar als je geen vaste woon- en verblijfplaats hebt heb je niets aan een vaste telefoonverbinding. Daarom ook zie je in ontwikkelingslanden iedereen met een mobiele telefoon.

Mobiele telefoon als overlevingsbron
Laatst sprak ik met Caroline Figuères, directeur van de NGO IICD, zij is regelmatig voor haar werk in Afrika. Zij vertelde mij dat de mobiele telefoon veel meer doet dan mensen met elkaar verbinden. Zij verbaasde zich er aanvankelijk over dat hoe arm mensen ook zijn iedereen in ieder geval een mobiele telefoon heeft. Tot zij er achter kwam dat de mobiele telefoon in ontwikkelingslanden twee extra functies heeft.

De mobiele telefoon verbindt mensen met de bronnen om te overleven. Zij staan daarmee direct in contact met de beschikbaarheid van de eerste levensbehoeften: water en voedsel. Maar daarnaast laat het ook mensen dromen. De mobiele telefoon biedt mensen de mogelijkheid om bedrijvigheid te ontplooien en meer inkomsten te genereren dan de eerste levensbehoefte. Daarmee stelt het mensen in staat om letterlijk hun dromen te verwezenlijken.

Digitale revolutie
Met internet gaat het al net zo. Een heel mooi filmpje op TED van Prof. Sugata Mitra over het zelflerende vermogen van kinderen is zo’n mooi voorbeeld. Kinderen die op een normale manier verstoken zijn van onderwijs hebben door internet toch de toegang tot onderwijs en de mogelijkheid om iets nieuws te leren. Zet op willekeurige plekken in de ontwikkelingslanden internetwerkplekken op en er zal een wereld open gaan voor een heel nieuwe generatie. Want alleen onderwijs biedt de mogelijkheid om te ontsnappen aan de armoede.



Voor mij staat als een paal boven water dat internet ons leven drastisch aan het veranderen is. We denken alleen dat we al in het digitale tijdperk zitten, maar dat is nog lang niet het geval. Ook voor ons is er nog veel meer te halen uit de technische mogelijkheden van het digitale tijdperk. Maar dan moeten we wel bereid zijn om onze manier van kijken naar onze wereld, onze manier van werken en de manier waarop we onze samenleving hebben ingericht te heroverwegen. Dan komen we tot de conclusie dat de mens het verschil maakt en dat ook wij onze dromen kunnen realiseren.

maandag 13 december 2010

De gemalen hersenen van de salamander

Ons denken en alle kennis die wij hebben kan volgens wetenschappers onmogelijk zijn opgeslagen in onze hersenen. Maar waar zit het dan wel?

Al jaren intrigeert mij de werking van de hersenen. Een fenomeen, een wonder. Niet zo gek natuurlijk, zelfs deskundigen zijn nog niet voldoende op de hoogte van de werking van het menselijk brein. Alleen al het verschil tussen de linker- en de rechterhersenhelft levert genoeg stof tot nadenken op. En neem nu dementie, een verschijnsel waar we vroeg of laat allemaal wel een keer mee geconfronteerd worden, maar wat je er nu echt tegen kan doen daar zijn de deskundigen het nog nauwelijks over eens, helaas.

Waar zit ons geheugen
Ik ben geen deskundige op dit gebied, maar toch houdt dit onderwerp mij geregeld bezig. De vraag die dan vaak opkomt is waar vindt het denken plaats? Onderzoek wijst uit dat alles wat we ooit hebben geleerd, gehoord, gezien, geroken en gelezen onmogelijk allemaal in onze hersenen kan zijn opgeslagen, daarvoor zijn onze hersenen niet toereikend genoeg. Waar zit al die informatie dan wel? Dat leidt direct tot de volgende vraag: is onze geest afgescheiden van ons lichaam? En als dat niet in onze hersenen zit waar zit het dan wel?

Ik was het afgelopen jaar naar een zeer inspirerend congres waar men een tipje van deze sluier probeerde op te lichten. In hersenonderzoek kan onderzocht worden welk deel van de hersenen informatie produceert, welk deel van de hersenen waarop reageert en hoe snel wordt gereageerd. Maar over de inhoud van de informatie komen we niets te weten. Dat is nog altijd ons privédomein. Dus hóe we denken kunnen we vaststellen, maar wát we denken absoluut niet.

Morfogenetische velden
De Britse bioloog Rupert Sheldrake doet al jaren onderzoek naar de werking van de hersenen en houdt zich met name bezig met het bewustzijn. Hij maakt daarbij vooral gebruik van dieren. Bekende verhalen zijn er over honden die precies weten wanneer hun baas onderweg naar huis is, ook al is deze nog kilometers van huis verwijderd.

Sheldrake heeft ontdekt dat ieder levend organisme een morfogenitisch veld bezit. Dat veld fungeert enerzijds als een soort blauwdruk dat informatie bevat over onze natuur en wie wij zijn, in al haar complexiteit tot op het niveau van atomen. En anderzijds een onzichtbaar energieveld is waardoor zelfs op grote afstanden informatie wordt verzonden over wat we doen.

Gemalen hersenen
Ook de Amerikaanse bioloog Paul Pietsch deed een opzienbarende ontdekking. Hij verwijderde de hersenen van een salamander haalde ze door de gehaktmolen en plaatste ze vervolgens weer terug bij het in coma gehouden dier. Na verloop van tijd bleek de salamander in staat om het vooraf aangeleerde gedrag weer toe te passen. Het geheugen bleek niet aangetast. Hieruit mogen we concluderen dat het geheugen zich dus niet in de hersenen zelf bevindt, maar ergens anders vandaan wordt betrokken. Maar waar bevindt zich dat dan?

Het Veld
De onderzoeksjournaliste Lynne McTaggart doet onderzoek naar het bewustzijn en heeft daar een aantal boeiend boek over geschreven, zoals ‘Het Veld’ en het ‘Gedachtenexperiment’.
Zij heeft ervaringen van tal van wetenschappers verzameld, waarin melding gemaakt wordt van een energieveld waarmee wij op de een of andere manier verbonden zijn. Fenomenen die niet passen in de wetenschappelijke context, omdat ze moeilijk of niet bewijsbaar zijn.

Ook Ervin Laszlo, systeemtheoreticus en oprichter van de Club van Budapest, heeft er diverse boeken aan gewijd. Hij noemt het energieveld: het Akasha-veld de term die ik zelf ook graag gebruik, omdat het al in oude overleveringen werd gehanteerd. Laszlo laat vooral zien dat wij aan de vooravond van een heel nieuwe wetenschappelijke context staan. De eerste bewijzen zijn te vinden in de theorie van de kwantummechanica.

Wetenschap 2.0
Voor mij staat vast, zeker gezien mijn eigen ervaringen op dit gebied, dat er meer is tussen hemel en aarde dan wat wij kunnen zien. Niet alles wat je ervaart is zichtbaar en bewijsbaar, maar dat betekent niet dat het niet bestaat. Volgens de regels van de wetenschap bestaan dit soort theorieën niet. Daarom ook is wat Rupert Sheldrake doet erg omstreden en wordt als niet-wetenschappelijk beschouwd.

Het wordt tijd dat de wetenschap zichzelf opnieuw uitvindt en haar eigen regels en wetten en handelswijzen herziet. Ooit dachten we dat de aarde het middelpunt van het universum was tot het tegendeel bewezen werd. Degene die beweerde dat de aarde om de zon draaide - Nicolaus Copernicus - werd aanvankelijk verguist, maar hij bleek toch gelijk te hebben.

Ik roep iedereen op om open te staan voor al het nieuwe dat op ons afkomt, want ook al kan je iets niet zien betekent niet dat het niet bestaat.