Pagina's

zaterdag 20 februari 2010

Punniken en de maakbare mens

Met ontzetting lees ik het bericht in de krant dat het aantal abortussen na een 20 weken echo in twee jaar is verdubbeld. Niet omdat ik tegen abortus ben, maar wel vanwege de vermeende reden waarom.

Als moeder in wording lijkt het mij verschrikkelijk te moeten constateren dat je kind niet gezond ter wereld zal komen. Nog moeilijker lijkt mij de keuze om de zwangerschap te beëindigen. Vooral als het kind gewenst is. Ik heb zelf prenataal onderzoek laten uitvoeren, omdat ik al bijna 40 jaar was toen ik eindelijk voor het eerst zwanger was. Die onderzoeken waren overigens zeer vroeg in de zwangerschap. En eigenlijk hadden mijn man en ik al vooraf besloten dat wat de uitslag van het onderzoek ook zou zijn wij de uitkomst zouden accepteren. Geen abortus voor ons, dat stond vast. We zouden daarmee alleen meer zekerheid hebben over wat ons te wachten stond. En als het eventueel niet in orde zou zijn konden we ons voorbereiden op wat komen ging.

Het maakt mij verdrietig te moeten constateren dat ouderschap van tegenwoordig zo gepland en haast verkrampt verloopt. De kinderen van tegenwoordig moeten perfect zijn, vooral de zeer gewenste kinderen. Het nieuwe televisieprogramma van de NCRV “Generatie 2010”, dat de afgelopen weken is uitgezonden, liet een ouderpaar zien dat alles perfect voor elkaar heeft. Beiden tot in de puntjes verzorgd, goede banen, huis tiptop in orde en nu nog een kind. En ook maar één kind, want dat past beter in de levensstijl. Net na de geboorte vertelden de ouders dat niets goed genoeg is voor hun kind, dat ze het beste van het beste willen voor hun kind. “Ik wil de perfecte moeder zijn en dat het haar aan niets ontbreekt”, vertelde de kraamvrouw. Ik kreeg er gewoon de slappe lach van. Arm, arm kind, dacht ik bij mijzelf.

Het streven naar perfectie opgelegd door ouders kan grote gevolgen hebben voor zo’n kind. Als alles perfect moet zijn komt het kind onder een vergrootglas te liggen. De druk op het kind wordt groot, misschien wel ondragelijk, vooral als het om één kind gaat. Ik ken een aantal kinderen die als enig kind zijn groot gebracht en die dat helemaal niet leuk hebben gevonden, die maar wat graag broertjes of zusjes hadden gehad. En stel nu dat het enige kind dat in alle liefde en perfectie wordt groot gebracht op zekere dag een ongeluk overkomt, waardoor het bijvoorbeeld gehandicapt raakt. Dan zijn de gevolgen groot. De droom van de ouders spat uiteen en het kind zit met een trauma omdat het niet aan de verwachtingen van de ouders kan voldoen.

Is een kind minder gelukkig als het niet onder perfecte omstandigheden of met een handicap opgroeit? Zeker niet. De jongste broer van mijn moeder had het syndroom van Down. Ik heb hem als kind vaak meegemaakt en werd altijd enorm blij van hem. Hij was kind met ons, onbevangen, onbevooroordeeld, gewoon helemaal zichzelf. Mensen met een verstandelijke beperking halen het diepste uit jezelf naar boven omdat ze puur en echt zijn. Deze mensen vaak met weinig tevreden hebben een bijzondere taak op aarde, ze laten namelijk haarfijn zien hoe eenvoudig het leven kan zijn.

Ik vind dat iedere vrouw het recht heeft om de beslissing te nemen over het beëindigen van een zwangerschap. Dat is een van de verworven rechten van de vrouw, waar terecht veel strijd voor is gevoerd. Maar er zijn redenen om een abortus te ondergaan waar ik niet achter sta. De echte reden van de stijging van het aantal abortussen is niet bekend, zo werkt de geheimhouding in de zorg. Maar de vermeende reden is dat mensen alsnog ontdekken dat er iets niet in orde is met hun kind en zij willen of kunnen de last die dit met zich meebrengt niet dragen. Ook dat is ieders goed recht. Maar het toont aan dat we op een glijdende schaal van maakbaarheid van het menselijk bestaan zijn terechtgekomen.

Hoogleraar genetica Rolf Hoekstra heeft ontdekt dat door onze huidige welvaart de natuurlijke selectie verdwijnt en dat de mens genetisch steeds zwakker wordt. Wij zijn namelijk goed in staat om onze omgeving aan te passen aan onze zwakheden, terwijl voorheen de mens zich aanpaste aan zijn natuurlijke omgeving, waarbij de zwakkeren eerder uitvielen. Zodra de moderne mens in extreme omstandigheden terecht komt (oorlog, natuurrampen, vervuiling) zullen we steeds minder goed in staat zijn hier mee om te gaan.

Ik ken veel mensen met een handicap die heel gelukkig zijn, die zich door hun handicap niet uit het veld laten slaan en het eerder omarmen als een kans. Ook ken ik veel mensen met een ongeneeslijke ziekte. Mijn moeder is te jong gestorven aan kanker. Zij droeg haar ziekte zeer moedig en gaf haar omgeving de kracht om door te gaan. Blijmoedig ging ze haar einde tegemoet. Een handicap of ziekte kan ook louterend werken. En laat je stilstaan bij het doel van het leven. Het is een illusie om te denken dat wij onze kinderen moeten of kunnen behoeden voor ellende. Het leven is er om te groeien en te leren van alle ervaringen die op ons afkomen.

Na het lezen van het artikel over de stijging van het aantal abortussen liep ik met mijn kinderen in een winkel en kwam een punniksetje tegen, mijn kinderen wisten niet eens wat het was. Net als die ochtend moest ik weer denken aan mijn oom met Down. Punniken was namelijk zijn grote hobby. Kilometers heeft hij bij elkaar gepunnikt. Van de slierten maakte hij pannenonderzetters, die hij steevast aan iedere jarige vol trots cadeau deed. Soms stonden ze zo bol dat er geen pan op kon staan. We hebben er veel om gegiecheld. Iedereen in onze hele familie heeft nog wel ergens zo’n onderzetter in de la. Net zo hard giechelde mijn man toen ik thuis kwam met het punniksetje. Waarom ik het gekocht heb? Uit sentimentele en nostalgische overwegingen. Met een sterk verlangen naar de tijd waarin de maakbaarheid van het leven nog niet zo nadrukkelijk aanwezig was. Toen kinderen nog niet zo gepland waren en zelfs met een foutje geboren mochten worden.

maandag 15 februari 2010

Heden geboren: de ondernemer

Wordt iemand geboren als ondernemer of is het te leren? Dat is de grote vraag. Een ding is zeker eenmaal ondernemer - geroken aan de vrijheid, aan het zelf beslissingen nemen, je eigen koers bepalen en je eigen tijd indelen - altijd ondernemer.

Een beetje zwanger bestaat niet, je bent het of je bent het niet. Dat geldt zeker ook voor ondernemerschap. Je gaat er voor of je doet het niet. Vanuit bevlogenheid, passie, vanuit iets bereiken, de wereld veranderen of gewoon omdat je een ontzettend goed idee hebt. Maar het moet vooral een bewuste keuze zijn, want anders moet je er beslist niet aan beginnen. Ondernemen is namelijk hard werken. Het is een proces waar je in moet groeien, met veel uithoudings- en doorzettingsvermogen. Mensen voelen of je er serieus voor gaat of dat het een gedwongen keuze is, om jezelf te bewijzen of omdat je geen vaste baan kunt krijgen. Het kleinste vonkje twijfel kan al fataal zijn.

Hoe verloopt nu zo’n proces? Eerst is er de liefde, de passie waardoor je er voor meer dan 100% voor gaat. Je hebt een idee, een doel voor ogen en jij bent er van overtuigd dat je iets heel moois gaat baren. Eerst nog wat onzeker en aftastend. Gaat het wel lukken, kan ik het wel? Maar allengs vol vertrouwen mijmerend over wat komen gaat. Mensen zien het aan je, je straalt en je wilt het van de daken schreeuwen. Kijk mij, ik heb een idee! Net als de zwangere moeder in spe, die vol trots aankondigt dat ze een kind verwacht.

Na de succesvolle bevruchting begint het groeiproces. Je hebt honger dus haalt alles binnen wat los en vast zit. Je gaat naar de bibliotheek, naar de boekenwinkel, je zoekt op internet om maar zo veel mogelijk zekerheid te hebben over wat je te wachten staat. Ook ga je op zoek naar mensen die het proces al een keer hebben doorlopen, die je kunnen helpen en met raad en daad terzijde kunnen staan. De aspirant moeder gaat op zoek naar een verloskundige en de ondernemer in spe gaat op zoek naar een coach.

Je laat niets aan het toeval over dus doet een haalbaarheidsonderzoek. Zoiets als een echo om te zien of het kind wel levensvatbaar is. Hoewel het nooit voor 100% zekerheid biedt geeft het wel de houvast en het vertrouwen die je nodig hebt om er iets vruchtbaars van te maken. Want vertrouwen in jezelf is wellicht nog belangrijker dan het vertrouwen dat je klanten in je stellen, hoe gek dat ook klinkt.

Soms maakt liefde blind, dus een vleugje ratio is zeker op zijn plaats. Er moeten voortdurend keuzes gemaakt gaan worden: gaan we alleen of met meer mensen van start. Soms geldt die keuze ook voor de moeder, gaan we er samen voor of als alleenstaand moeder. Ook moet het kind een naam krijgen. Vaak een heel proces waar soms weken overheen gaan. Tot je er slapenloze nachten van krijgt. Je wil het toch op een goede manier in de wereld zetten. Dus daar moet aandacht aan gegeven worden.

Op zeker moment is de zwangerschap niet meer te verbergen dus ga je het wereldkundig maken. Dat heeft consequenties voor de omgeving. De werkgever verliest zijn werknemer. Dinkies worden ouders. De werkloze wordt ondernemer. Ouders worden ineens grootouders. Iedereen moet wennen aan het idee en aan zijn nieuwe rol. Net als bij een huwelijk zullen we iets moeten vastleggen omtrent de juridische vorm van de onderneming. De eerste gang is naar de Kamer van Koophandel, daarna volgt veelal de notaris.

Om je bedrijf te starten kan je beginnen op een zolderkamertje, veel grote bedrijven zijn ooit zo gestart, Microsoft en Google bijvoorbeeld. Of je gaat op zoek naar een broedplaats, waarbij je met meer bedrijven bijeen elkaar tot steun kan zijn. Waar je ruimte en faciliteiten deelt totdat je groot genoeg bent om op eigen benen te staan. Net zoals de jonge ouders die voor de gezinsuitbreiding op zoek gaan naar een nieuw huis in een veilige omgeving waar ze hun kind groot kunnen brengen.

Als een geschikte plek gevonden is ga je aan de slag om er een paleisje van te maken. Je ziet jezelf ineens dingen doen die je nooit eerder hebt gedaan: schilderen, behangen, op ladders klauteren, boren, zagen, timmeren, in de weer met kleurstalen voor de vloeren en de muren. Daarna richt je het in met leuke maar vooral praktische meubelen. Kortom: je creëert een frisse, schone ruimte waarin jouw kind optimaal tot zijn recht kan komen.

Dan komt de dag van de geboorte. Pijn, twijfel, vreugde, alle emoties komen voorbij. Je stuurt een kaartje rond dat je vanaf vandaag je winkel hebt geopend. Nu kan je niet meer terug. Je stapt uit de schaduw in het volle licht, nu gaat het echt beginnen. Je hapt naar adem en begint aan een nieuw avontuur.

De geboren ondernemer is met een lichtje te zoeken. Dat zijn van die jongens die al heel jong op school aan het handelen waren. Maar het gros van de ondernemers wordt niet als ondernemer geboren. Het is een serieus vak wat je beslist kunt leren. Je hoeft het ook niet alleen te doen. Er zijn altijd weer andere ondernemers die klaar staan om je op te vangen als je je eerste stapjes probeert te zetten. Ondernemerschap is net als met leren lopen een kwestie van vallen en weer opstaan. In de VS ben je pas een gevierd ondernemer als je een keer failliet bent gegaan. Daar wordt ondernemerschap tot heldenstatus verheven. Net als de peuter die zijn eerste stapjes zet en door zijn moeder tot held wordt verklaard.

De moeder wil nog wel eens iets door de vingers zien en met de mantel der liefde bedekken, maar helaas is dat met ondernemerschap toch een ander verhaal. Op zekere dag staat belastingdienst op de stoep voor de belastingcenten, dan moet je je zaakjes keurig op orde hebben, want zij zien beslist niets door de vingers! Er zijn dus wetten en regels waar je aan moet voldoen, of dat nu leuk is of niet.

Maar als het kind eenmaal geboren is vergeet je al gauw de pijn en moeite die het gekost heeft, nu volgt een nieuwe periode met veel nieuwe uitdagingen en soms ook met moeilijke momenten. Dan ben je Eindelijk Eigen Baas.

Deze blog is in co-creatie samengesteld met Sjoerd Hania van Eindelijk Eigen Baas. Hij helpt je graag bij het starten van je onderneming.